Vreemde tijden in Nederland. De veelbesproken “krimp” van Schiphol Airport gaat voorlopig niet door. Het maximum aantal vluchten voor 2024 is dus opnieuw 500.000 – net zoals voor de hele discussie.

Het beslissingsproces achter deze bocht, is bijzonder intrigerend en zegt veel over de kracht van de luchtvaartlobby wereldwijd.

De slotcoördinator van Schiphol had begin November  de gevolgen van de krimpbeslissing (naar 460.000 vluchten per jaar) voor de diverse luchtvaartmaatschappijen meegedeeld. Voor bijvoorbeeld de groep Air France-KLM (inclusief Transavia) zou dat 5700 vluchten minder betekenen., enkel voor het zomerseizoen. Even losjes uit de pols: dat zijn bijna een miljoen minder tickets die verkocht kunnen worden. Slik.

Een ander voorbeeld: elke luchthaven is normaal gezien blij als er een nieuwe airline bijkomt. Het Amerikaanse JetBlue was sinds Augustus actief op Schiphol, maar zou moeten opkrassen ten gevolge van het “krimpplan”. Dat plan wil nog veel verder gaan: er zou ingebonden worden naar 452.500 vliegbewegingen. 10% reductie, zeg maar.

Verschillende luchtvaartmaatschappijen reageerden al vorig jaar, en gingen naar de rechter. Daar werd geoordeeld in het voordeel van de staat (het is een politieke beslissing, nota bene van een demissionair kabinet), ook in hoger beroep.

En toen werden de Amerikanen boos.

Een tegenmaatregel van de US zou onder andere kunnen betekenen dat KLM minder toegang zou kunnen krijgen tot Amerikaanse luchthavens, als Amerikaanse maatschappijen zouden moeten “meekrimpen”.

Dat had in de politiek uiteraard niemand verwacht. Men ging er blijkbaar van uit dat luchtvaart een lokaal gebeuren is, waarbij je lekker naar je eigen land kan kijken, niet beseffend dat een luchthaven als Schiphol een toegangsweg tot het land en bij uitbreiding Europa is.

Het ontslagnemend kabinet voelde de druk vanuit de USA, Canada en Europa dus toenemen, en bond in. “Met spijt in het hart voor de omwonenden” – tja, er komen op heel korte termijn verkiezingen aan in Nederland, dus elke stem is belangrijk.

Vanuit België bekeken schrikken wij niet echt van deze draaitolpolitiek – wij zijn dat gewoon. Ik besef heus wel dat er stevig werk moet gemaakt worden van schonere, stillere vliegtuigen – maar dat gebeurt ook! De luchtvaart beseft echt wel dat het anders moet, en dat ook deze industrietak duurzaam moet zijn op alle fronten, om gezond verder te kunnen .. groeien. Want hoe dan ook, er komen wereldwijd méér kandidaat passagiers aan, en die willen vliegen. Niet voor verplaatsingen van 500 kilometer. Maar wel vliegen, om anderen te ontmoeten, om zaken te doen, om de wereld te verkennen en te leren kennen.

De luchtvaart en de reissector zullen duurzaam zijn, of niet zijn. Maar domweg krimpen is heus de oplossing niet.