Het is vreemd, hoe politieke beslissingen aan de ene kant de reissector helpen om overeind te blijven, en aan de andere kant stokken in de wielen steken bij pogingen om op een gecontroleerde manier weer reizen aan te bieden. Op deze manier zou het wel eens goed fout kunnen gaan, overheidssteun of niet. En bij de algemene media blijkt de nuance-filter niet meer te functioneren.
Een nieuwsprogramma, geanalyseerd op nuance en suggestie
“Wie op reis gaat en terugkomt uit een corona risico gebied zoals Catalonië, moet zich laten testen en twee weken in quarantaine blijven”- dat was de openingszin van “Terzake” op maandag 6 juli. (Voor de Nederlandse lezers: Terzake is een duidingsprogramma van de nieuwsdienst van VRT – Vlaamse Radio & Televisie. Het programma heeft een hoge journalistieke status.) Nou, dat kan tellen als eerste zin.
Bij deze was de toon gezet: slordig, en vaak manifest onjuist. Catalonië, een grote Spaanse deelstaat, wordt immers weggezet als risicogebied – terwijl de corona opstoot gebeurde in een kleine, agricultuur gerichte regio binnen Catalonië. Enfin, u kent het verhaal. Bij Terzake blijkbaar nog steeds niet.
Maar daar stopt het slordige woordgebruik niet.
“Intussen laait corona weer op in heel wat populaire bestemmingen, zoals Spanje, Portugal, Zwitserland, Oostenrijk, Duitsland. Ook in Italië maken ze zich opnieuw zorgen.” Zo ging het verder. Hier gaat het om de woordkeuze: er is een verschil tussen een land en een toeristische bestemming.
Er wordt voor het gemak uitgegaan van het credo “land = bestemming”, zodat plaatselijke opstoten van het virus ineens kunnen uitgesmeerd worden over een heel land. Dat wordt scherp duidelijk wanneer specifieke situaties beschreven worden: “Iedereen is blij weer op vakantie te gaan, al moet men gewapend zijn met mondmaskers. Maar de situatie kan snel omslaan, zoals in Duitsland.” Gelukkig wordt bevestigd dat de bewuste streek (Gütersloh en Warendorf NVDJ(*)) “geen toeristische topper” is. Het understatement van het jaar, maar dit terzijde.
Vervolgens wordt nog verwezen naar Lissabon, (weer) de twee plekken in Spanje, Veneto en Belgrado. Fair enough, de media moeten aangeven waar de problemen zijn zodat toeristen zich goed kunnen informeren.
Maar de slordigheid waarmee de informatie gedeeld wordt, blijft stuitend.
Een bekend viroloog vindt dat er te vroeg teveel gereisd wordt, en zegt: “we nemen daar inderdaad een risico”. Daar pikt de journalist op met de volgende uitspraak: “Een risico, want wat doen we met al die toeristen die terugkomen uit die probleemgebieden? Een quarantaine lijkt aangewezen”.
Slordigheid of Foute Suggestie?
Kijk, dat begint op foute suggestie te lijken. Hier wordt gesuggereerd dat heel veel toeristen terug komen uit de in het programma net genoemde probleemgebieden. Dat klopt niet. De oppervlakkig luisterende consument hoort iets in de aard van “toeristen die terugkomen moeten in quarantaine”. Diezelfde consument hoort termen als “terugkomen uit gebieden die hoog pandemisch zijn” (een viroloog) of “wie terugkomt uit een hoog risico contact gebied” (minister Beke). En die consument heeft ondertussen zonder enige nuance geconcludeerd dat de genoemde landen gevaarlijke zones zijn. Zo werkt perceptie.
Is dit kort door de bocht? Nee, echt niet. Want zo werkt perceptie.
Het is opvallend, dat er in programma’s als deze, wanneer het over harde feiten gaat, zelden een toerisme specialist aan het woord komt. Dat is zeer spijtig. Want die specialist zou vanuit de sector duiding kunnen geven. Niet om de sector te vuur en te zwaard te verdedigen – dat zou ook ongeloofwaardig zijn- maar wel om bijkomende duiding te geven vanuit de professionals.
Toerisme Vandaag: een Voorzichtige Operatie.
Immers: vandaag is het toerisme de facto herleid tot een minutieuze, voorzichtige operatie waarbij elk deel van de schakel, van airport over airline tot bestemming en accommodatie, verantwoordelijkheid neemt. Het resultaat is dat de reizen die deze zomermaanden aangeboden worden, veelal “point to point” reizen zijn: van het ene punt vol beschermingsmaatregelen naar het andere punt vol beschermingsmaatregelen.
In een hotel verblijven, een terrasje doen, op het strand liggen of op restaurant gaan is vandaag in Palma, Playa de Las Americas, Meloneras, Coimbra, Antalya of Rethymnon even veilig als in Oostduinkerke, Durbuy, Kasterlee of Zierikzee. Venijnig opmerkinkje: wellicht is het risico op overtoerisme deze zomer in het binnenland vele malen groter.
Positief Nieuws is ook Nieuws.
Conclusie: het lijkt erop dat de reissector vandaag in de klassieke media goed genoeg is om uitleg te geven bij twee zaken: de rechtvaardigheid van ondersteunende overheidsmaatregelen, en de bescherming van de reiziger als het zou misgaan. Maar als het gaat om de manier, waarop de georganiseerde reisbranche maatregelen heeft genomen om een pakketreis even veilig te laten verlopen als een binnenlandse reis, wordt dit blijkbaar als goedkope marketing beschouwd.
Toch zou het de moeite zijn, om ook dat even te belichten. Niet om meer reizen te verkopen. Maar om te voorkomen dat het gebrek aan nuance en de verkeerde perceptie, de consument een vakantie in het buitenland bij voorbaat doet uitsluiten. De marketing, die doen we daarna zelf wel. Hell, yes!
(*) NVDJ = het Travel360° equivalent van Nota Van De Redactie: bij ons heet dat “Nota Van De Jan”.
