Soms is het goed, om even terug te kijken. Exact één jaar geleden, na die eerste corona zomer, schreef ik mijn bedenkingen bij elkaar in een artikel, met als titel “De reiswereld roept om hulp”. Eén jaar geleden hadden we nog geen vaccin zekerheid, en moest de absolute piek in aantal besmettingen, de fameuze “tweede golf”, nog komen. We hadden nul komma nul zekerheid of perspectief.
Vandaag is 70% van de Belgische bevolking gevaccineerd. Maar de zekerheid voor onze sector is nog steeds nul, en het perspectief moeten we zelf creëren. Even een terugblik. Enkele citaten uit mijn artikel, twaalf maanden geleden, begin september 2020.
Eerste vaststelling toen: “de hoop is weg”.
“De hoop is weg. De angst slaat vele kleinere ondernemers om het hart. Zij vrezen dat er op politiek niveau niet voldoende kennis aanwezig is over de specifieke situatie van de vele KMO-spelers in de reissector. Een voorbeeld: de sterk gemediatiseerde corona voucher was een goed middel om een korte termijn problematiek aan te pakken. Vandaag is het grote aantal corona vouchers dat uitgeschreven werd een extra probleem in wording: indien de situatie niet verandert, zullen vele klanten vanaf dat het kan, terugbetaling eisen voor hun voucher – wat weer voor druk op de lege cash-kassa’s zal zorgen. Verwacht wordt dat het zeer moeilijk zal zijn om geld, dat al in de reisketting circuleert, weer terug te krijgen om klanten terug te betalen. En reken maar dat een aantal partijen niet zullen aarzelen om naar de rechter te trekken.
De hoop is weg. Waar we een kleine drie maanden geleden nog hoopten op een mini-hoogseizoen, is door de kleurencode-wildgroei en daaraan gekoppelde onvoorspelbaarheid de zomer een ware nachtmerrie geworden. Aangezien elk land de toegang aan burgers van een ander land kan weigeren, en daarnaast ook elk land zijn eigen burgers kan verbieden naar elk ander land te reizen, is de chaos compleet.
De hoop is weg. Na zomer 2020 komt een problematische winter 20/21 in zicht, én wellicht een zomer 2021 die nog steeds onder corona invloed zal staan. Dat is niet bepaald bemoedigend.”
Tweede vaststelling, toen: het beste maken van een uitzichtloze situatie
In de toenmalige omstandigheden leek de situatie uitzichtloos. We vergeten snel, maar toen konden we alleen maar hopen dat die verschrikkelijke pandemie “vanzelf” zou verdwijnen. Tegen beter weten in, probeerden we te denken in oplossingen. In hetzelfde artikel, pleitte ik voor een “mindswitch”.
“Er is in de huidige omstandigheden maar één oplossing, die tegelijkertijd de onderstutting van de sector door de overheid legitiem maakt. Die oplossing is een algemene mindswitch naar een Nieuwe Normaal- situatie. Die moet gebaseerd zijn op de beroemde uitspraak van Franciscus van Assisi: “Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen, geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen, en geef met het inzicht om tussen beiden het onderscheid te kunnen maken”.
Het Nieuwe Normaal is in dit geval geen zweverige marketing/trends omschrijving, maar bestaat uit concreet aanvaarden dat het gevaar op corona besmetting nog lang onder ons zal zijn, en het inzicht dat we niet verder kunnen met daardoor de hele maatschappij on hold te zetten. Leven houdt een bepaald risico in. We kunnen bepaalde risico’s zo klein mogelijk maken, maar we kunnen ze niet tot nul herleiden.
De wereld moet open, maar wel met een set aan verplichte maatregelen die dwingend en verplicht zijn. Mondmaskers op openbare plaatsen en in bepaalde , goed omschreven situaties. Handen wassen en ontsmetten, overal en altijd. Afstand houden op een redelijke manier. Geen handen geven en niet knuffelen/zoenen buiten je bubbel. Met een dergelijke set aan universeel te aanvaarden regels, kunnen we zonder te grote risico’s werken, reizen, ontspannen en een goed sociaal leven hebben.”
Zonder deze verplichte maatregelen redden we het niet. Met het huidige stop-go-stop maatregelen beleid redden we het niet. Door te wachten op een vaccin redden we het niet. Door te aanvaarden dat we ons leven moeten aanpassen aan een nieuw Normaal kunnen we het samen redden. De keuze zou eenvoudig moeten zijn. Hell, yes!
Vaststelling vandaag: normaal leven, niet normaal reizen
Dat was toen en dit is nu. Wereldwijd is de pandemie nog steeds aan de gang, maar in Europa heeft de ontwikkeling van vaccins en de daaropvolgende vaccinatiecampagne ervoor gezorgd, dat een groot deel van de bevolking vandaag beschermd is. De hierboven beschreven oplossing in de vorm van een “mindswitch”, gecombineerd met vaccinatie, zou dus vandaag, één jaar later, het leven moeten kunnen normaliseren.
Vreemd genoeg geldt voor vrijwel alle aspecten van de samenleving die normalisatie vandaag volledig: vanaf nu kan je in België vrijwel onbezorgd werken, vergaderen en feesten. In Nederland werd de Formule1 wedstrijd op het circuit van Zandvoort door 75.000 mensen bijgewoond, die gefeest hebben zoals enkel de Nederlanders dat kunnen: oranje, pils, en hossen maar.
Reizen is blijkbaar een veel gevaarlijkere activiteit. In de komende weken zal voor de overheid de spagaathouding tussen wat wel mag in eigen land maar wat blijkbaar uit de hand zal lopen eens je over de grens bent, steeds pijnlijker worden.
Een vraagje: zou deze grafiek uit een recente studie van ABN AMRO één van de oorzaken kunnen zijn dat de reissector met minder aandacht en liefde wordt gevolgd dan pakweg een megaorganisatie als Pukkelpop? Die organisatie krijgt naar verluidt de kosten die gemaakt werden voor de annulatie, terug – het bedrag zou kunnen oplopen tot 1,8 miljoen euro. Als je dan weet dat Pukkelpop in 2019 op een omzet van € 27,5 miljoen één miljoen winst maakte, dan rijzen er vanzelf vragen op.
De grafiek van ABN AMRO ziet er zo uit:
Wat bestedingen bij buitenlandse of Nederlandse bedrijven betreft, zal er niet veel verschil zijn met de Belgische situatie. Het is ook logisch: voor een buitenlandse reis gaat het grootste volume van de binnenlandse bestedingen naar het buitenland. Het zal toch niet zijn dat dit soort grafieken meespeelt bij de beslissingen, die moeten bepalen of Belgische of Nederlandse bedrijven al dan niet gered mogen worden?
Wellicht is dit slechts een bedenking van een goed man, met soms een slecht karakter.
Head Picture by Anna Shvets
