Deze zomer had ik de kans om – na een uiteenzetting over de impact van de bosbranden in Rhodos – even informeel na te praten met George Hatzimarkos, de gouverneur van de regio. Wat mij is bijgebleven is zijn reactie op het woord “overtourism”.

"Ik hoor deze term wel, maar ik ben niet zeker of ik begrijp wat het betekent. Het is een term die pas de laatste 5 jaar wereldwijd bekend is geworden. Ik geloof dat dit gesprek in Venetië begon. Wij hebben daar niets mee te maken. Ik zie dit fenomeen eigenlijk nergens in Griekenland. Ik heb vele artikelen gezien over over-toerisme in Santorini, maar dat klopt niet, want voor zover ik het begrijp, is over-toerisme een stabiel en permanent fenomeen. Wij hebben dit probleem niet.

Het is geen over-toerisme als het eiland slechts 3, 4 of 5 dagen per jaar overvol is, en niet gedurende een specifiek uur van de dag. Het is slechts een kwestie van het bouwen van een betere infrastructuur. Dit is het probleem van de publieke sector in Griekenland omdat de publieke sector hier erg traag is. De fiscale problemen en bureaucratie maken de publieke sector langzaam. De private sector heeft de laatste jaren snel bewogen om het ritme van de economie te volgen, maar de publieke sector kon niet bijblijven. Als we dit in een gezond evenwicht kunnen houden, kunnen we dit zeer kleine en goed ondersteunde probleem op bestemmingen zoals Santorini overwinnen.", aldus de gouverneur.

Deze week stond “overtourism” ook op de rijkgevulde agenda van de “Annual Meeting of the Global Future Councils” in Dubai, georganiseerd door het World Economic Forum.

En ook hier koos men voor een bredere kijk op het fenomeen.

“Overtoerisme wordt vaak te simpel voorgesteld als een probleem van te veel toeristen. Hoewel dit een symptoom kan zijn, worden de vele onderliggende factoren over het hoofd gezien. Kort gezegd ontstaat overtoerisme wanneer de vraag van toeristen de draagkracht van de lokale gemeenschappen op een bestemming overschrijdt.."

Culturele Nuances in Persoonlijke Ruimte en Toerisme

Persoonlijke ruimte, sterk beïnvloed door culturele normen, varieert wereldwijd. In westerse landen zoals Europa en Noord-Amerika wordt ruimte vaak geassocieerd met individualiteit en privacy, resulterend in een voorkeur voor fysieke afstand in zowel sociale als openbare situaties. Aan de andere kant hebben dichtbevolkte Aziatische regio's, zoals China, Japan en India, een grotere acceptatie van nabijheid in openbare ruimtes, wat de waarden van gemeenschapsgerichtheid en collectivisme weerspiegelt. Deze culturele percepties zijn cruciaal om te begrijpen in de context van overtourism; wat voor een buitenstaander 'overvol' lijkt, kan voor een local als normaal of zelfs aangenaam worden beschouwd.

Drukte in Megasteden: Perceptie en Beheer

In megasteden zoals Beijing, Mumbai en Delhi is het dagelijks leven te midden van grote menigten en intense activiteit normaal. Voor hun inwoners is deze drukte een geaccepteerd onderdeel van het stadsleven, terwijl toeristen uit minder dichtbevolkte gebieden zich gemakkelijk overweldigd kunnen voelen door wat zij als 'overtourism' beschouwen. Landen met een hoge bevolkingsdichtheid, zoals China en India, hebben echter strategieën geïmplementeerd zoals crowdmanagement en toegangslimieten om drukte beheersbaar te houden en de ervaring voor zowel locals als toeristen te optimaliseren. Het begrip en de tolerantie van drukte zijn sterk gekleurd door iemands achtergrond, en dit inzicht is essentieel bij het aanpakken van wereldwijde toeristische uitdagingen.

Culturele Percepties van Exclusiviteit in Toerisme

Toerisme wordt door verschillende culturen op diverse manieren benaderd, vooral als het gaat om het concept van exclusiviteit. In veel westerse samenlevingen is het streven naar unieke en authentieke ervaringen, ver verwijderd van de massa, een teken van avontuur en persoonlijke groei. Daarentegen zien sommige culturen, zoals die in China en India, drukke en populaire toeristische plekken als een teken van kwaliteit en belang, waarbij een bezoek status en sociale erkenning kan bieden. Het erkennen van deze uiteenlopende toeristische voorkeuren is essentieel voor een effectieve beleids- en marketingbenadering in de toerisme-industrie.

De Onderliggende Redenen voor de Stilte rondom Overtourism

Hoewel overtourism duidelijke gevolgen heeft wereldwijd, wordt in bepaalde culturen de zorg hierover opvallend weinig geuit. Deze terughoudendheid kan zijn wortels hebben in culturele normen, zoals de perceptie van drukte of de terughoudendheid om kritiek te uiten op wat als economisch voordeel wordt gezien. Daarnaast spelen economische overwegingen een rol, zoals de afhankelijkheid van toerisme en de korte termijn voordelen ervan. Ook politieke factoren, zoals overheidscontrole over de media en zorgen om het nationale imago, kunnen bijdragen aan deze stilte. Het volledige begrip van deze terughoudendheid vereist een grondige analyse van deze onderling verbonden factoren.

Het is dus duidelijk dat 'overtourism' veel meer is dan simpelweg 'te veel toeristen'. Het is een complex fenomeen dat wordt beïnvloed door diverse factoren, variërend van culturele percepties van persoonlijke ruimte tot economische afwegingen en politieke belangen. Terwijl sommige gebieden het idee van overtourism verwerpen, zoals de gouverneur van Rhodos deed, is het evident dat er een holistische benadering nodig is.

Hier is het laatste woord nog niet over geschreven…