De Belgische piloten van Ryanair hadden een ultimatum gesteld aan de directie, dat vorige week vrijdag is verlopen. Resultaat: een stakingsaanzegging voor 15 en 16 juli. Dat is het begin van de vakantie voor vele Belgen. Uiteraard “is het niet de bedoeling om de reizigers te pesten”. En uiteraard staan de piloten “met hun rug tegen de muur”. Die zinnetjes hebben we nog gehoord. En, ook voor de zoveelste keer: iedereen heeft het recht om te staken. Maar piloten die staken tijdens zowat het drukste vertrekweekend van het zomerseizoen, op het moment waarop vele gezinnen met kinderen de duurste prijzen van het jaar betalen voor hun vakantie? Die zijn ongetwijfeld wettelijk in orde, maar het is een egoïstisch spelletje.  

Bon, het mag duidelijk zijn: ik vind de timing beneden alle peil, en een slag in het gezicht van vele hardwerkende mensen, die al weken en maanden vooruitkeken naar hun vakantie. Stel je even het gemiddelde gezin voor dat tijdens dat weekend een vertrek heeft met Ryanair, via Charleroi. Leg het maar uit aan je kinderen: “we weten nu even niet of we zullen kunnen vertrekken, wat de piloten van de luchtvaartmaatschappij die we kozen, willen meer geld verdienen en zijn niet akkoord met de nieuwe regeling “vier dagen vliegen – drie dagen rust.” Dat is niet staken, dat is pesten.

Wellicht hebben de piloten inhoudelijk een punt. Ze moesten akkoord gaan met een 20% salarisinlevering tijdens Covid, en kregen de garantie dat ze over een periode van maximum 4 jaar weer hun pre-covid salarisniveau zouden hebben. Het herstel kwam sneller, en ook de loon regulatie kwam sneller: sinds april krijgen ze weer salarisstrookjes met het niveau voor de pandemie. Eén punt van discussie: in januari werd een enorme indexverhoging uitbetaald aan zowat alle Belgische werknemers. Dat was voor vele bedrijven een zware noot om te kraken, maar de wet is de wet – de Belgische index is er, dus elk bedrijf moet het systeem volgen. Je kan discussiëren over de hoogte van het bedrag gezien de uiteindelijk fluctuerende inflatie, maar je betaalt je werknemers wel uit waar ze wettelijk recht op hebben.

Dat deed Ryanair niet: volgens het bedrijf hadden de piloten recht op het herstel van hun salaris, maar was er nooit een belofte gemaakt over indexering. Dus ze missen zo’n 11% - het bedrag van de januari indexverhoging. En dat vinden ze niet correct. Here, they have a point.

Tegelijkertijd wil Ryanair de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO), die nog tot einde oktober 2024 loopt, eenzijdig opzeggen, om een aantal punten te heronderhandelen, waaronder de vlieg- en rustdagen.  En tja, dan weet je dat je de vakbond op je pad tegenkomt.

Onvermijdelijk wordt op zo’n moment in de berichtgeving de “harde” kant van Ryanair als werkgever belicht. De verhalen over “betalen voor een flesje water”, de commerciële druk op de crew tijdens de vluchten en de sceptische houding van het bedrijf bij ziekteverzuim zijn gekend. Maar dat wéét je, als je voor Ryanair gaat werken. En er zijn genoeg vacatures, ook in de luchtvaart, vandaag om als dit echt een probleem is, de raad van Youp van t’Hek te volgen: “Ga dan uit elkaar”.

Kortom: begrip voor acties -er loopt trouwens nog een rechtszaak van zo’n 50 piloten tegen Ryanair- maar totaal geen begrip voor de timing. Het gaat om 139 piloten met standplaats in België. Ik hoop intens dat Ryanair massaal buitenlandse piloten kan inzetten, om de annuleringen tot een minimum te beperken. Want nogmaals: het gaat om mensen, die nu, vandaag, stress hebben over hun hoofdvakantie van het jaar. Staken kan. Maar tijdens het weekend van 15 en 16 juli?  Schaam je diep, pestkoppen.