Beboste gebieden staan in brand deze zomer, over zowat heel de wereld. Uiteraard is de focus hier op de plekken die we kennen, en waar Belgen op vakantie gaan en zijn: Rhodos, Tenerife, Portugal, Spanje, het Zuiden van Frankrijk. Een hete zomer, verdroogde natuur maar ook menselijke factoren: de oorzaken zijn opvallend vaak een mengeling. Hier in België is een opvallende tendens merkbaar in de media: eerst worden de feiten gemeld, vervolgens gaat men op zoek naar Belgen ter plekke en dan wordt er vaak met de vinger gewezen naar reisorganisatoren. Dan wordt er nog een -kleiner- stukje besteed aan de lokale bevolking, en dan is de kous af. Nog een verwijzing naar klimaatopwarming, en dan is het tijd voor ander “nieuws”.

Het brandde gedurende zes dagen ook op Maui, een Hawaïaans eiland. Het paradijs, volgens velen. Meer dan 100 doden, duizenden mensen zijn nog onvindbaar, dieren en historische gebouwen gingen in de vlammen op, en vele belangrijke religieuze plekken bestaan niet meer. Wij zochten en vonden een analyse van Time Magazine, waarin op een menselijke, maar objectieve manier de ramp, de mogelijke oorzaken en de mogelijke remedies in kaart werden gebracht. Een voorbeeld van journalistiek, waar wij onze hoed voor afdoen. Gewoon als voorbeeld, voor onszelf en andere media.

"De verwoestende Maui-bosbranden hebben aanzienlijke schade veroorzaakt, met als gevolg de dood van minstens 101 mensen en het verbranden van meer dan 2.500 acres in historische steden zoals Lahaina op het Hawaïaanse eiland Maui. De ramp, die begon op 8 augustus, wordt gekenmerkt door hoge windsnelheden, mogelijk tot 60-81 mph, waardoor vlammen zich in rap tempo verspreidden, wat leidde tot chaotische scènes en overlevenden die naar de oceaan vluchtten voor veiligheid. Ondanks voortdurende inspanningen blijven meer dan duizend mensen onbereikbaar.

De exacte oorzaak van de branden blijft onzeker, maar experts schrijven de impact van de bosbranden toe aan een combinatie van factoren, waaronder hoge temperaturen, sterke winden van een categorie 4-storm nabij de eilanden en langdurige droogteomstandigheden die het gras op het eiland hebben uitgedroogd. Hoewel ongeveer 0,5% van het landoppervlak van Hawaï jaarlijks door bosbranden wordt getroffen, waarvan 75% door menselijk handelen wordt veroorzaakt en te voorkomen is, zijn de Maui-bosbranden ongekend qua verwoesting.

Het optreden van de bosbranden weerspiegelt een mix van extreme weersomstandigheden en een veranderend klimaat, waarvan experts verwachten dat het zal leiden tot frequente en intensere rampen. Ze benadrukken echter ook dat menselijke activiteiten aanzienlijk bijdragen aan het risico op bosbranden.

De mogelijke oorzaken van de branden worden nog onderzocht, waarbij de aandacht wordt gevestigd op Hawaiian Electric, het belangrijkste elektriciteitsbedrijf van de staat, en de capaciteit van de apparatuur om sterke winden te weerstaan. Rechtszaken zijn aangespannen waarin wordt beweerd dat de apparatuur ontoereikend was en dat het bedrijf de stroom had moeten uitschakelen voordat de winden zo sterk werden. De branden ontstonden ook tegen de achtergrond van een combinatie van factoren, waaronder warm weer, sterke winden en aanhoudende droogte sinds mei. Orkaan Dora, een categorie 4-storm, voegde complexiteit toe en droeg mogelijk bij aan de branden door middel van sterke winden en droge omstandigheden.

De paraatheid van de lokale gemeenschap wordt in twijfel getrokken, omdat noodwaarschuwings sirenes de bewoners niet waarschuwden voor de zich ontvouwende ramp. Ook de gereedheid van de staat wordt bekritiseerd, waarbij noodbeheerplannen het potentiële effect van bosbranden onderschatten. Een rapport van Maui County uit 2021 benadrukte toenemende incidenten van branden en mogelijke problemen in noodsituaties, zoals beperkte vluchtroutes vanwege geografische beperkingen.

Bewoners streven naar langetermijnoplossingen en dringen er bij de overheid op aan zowel onmiddellijke herstelbehoeften aan te pakken als strategieën te ontwikkelen voor een betere preventie en beheersing van rampen in de toekomst. De Maui-bosbranden staan als een grimmige herinnering aan de noodzaak van paraatheid, gemeenschapsbetrokkenheid en proactieve maatregelen in het licht van veranderende milieuomstandigheden."