Elke opportuniteit werd aangegrepen tijdens de maanden Juli en Augustus om in de klassieke media een artikel, column of opiniestuk te publiceren over de kwalijke gevolgen van “overtoerisme”. Wat mij vooral opviel, is dat deze term steeds meer als een containerbegrip gebruikt worden, om alles wat ook maar mis kan gaan rond toerisme, in op te nemen.

Wij waren in deze kolommen de eersten in de Benelux om het fenomeen te benoemen, en om aan te duiden dat dit fenomeen wel eens snel tot een probleem zou kunnen uitgroeien. Maar nu dreigt de hele discussie een richting op te gaan naar een plek, waar elke nuance zoek is. Een herinnering aan de schuimbekkende pro-vaccin vs anti-vaccin discussies komt bij me op.

Tijd voor nuance.

De steden die snel over de tong rollen en steevast als voorbeeld genoemd worden in artikels zijn Barcelona, Venetië en Dubrovnik. En onlangs Gent ook, maar dat was maar om te lachen.

Volgens de Top 100 City Destinations Ranking WTM, gepubliceerd door Euromonitor International, staat Barcelona slechts op de 23e plaats van de meest bezochte steden door toeristen.  Venetië staat op de 38e plaats en Dubrovnik komt niet eens voor in de top 100...

Er is in die steden bij een deel van de bevolking een gevoel aanwezig, dat best omschreven wordt als “toerismefobie”. Enerzijds begrijpelijk, anders gevaarlijk: zo’n “toerismefobie” kan gemakkelijk gecapteerd worden door extreem denkende groepen – die vaak de strijd aangaan met zowat alles.

Even een denkoefeningetje. Over naar de Canarische eilanden. Anders dan in bijvoorbeeld Venetië of -pakweg- Brugge is het verstandig om voor vele bestemmingen toeristen te tellen in termen van overnachtingen en niet in termen van aankomsten.

Het “overnachtingspercentage” is het resultaat van het vergelijken van toeristische overnachtingen met het totaal (inclusief die van de inwonende bevolking). Dat wil zeggen, in eenvoudige getallen, als op de Canarische Eilanden de inwoners 821 miljoen overnachtingen genereren (2,25 miljoen inwoners gedurende 365 dagen per jaar) en we registreren 127 miljoen toeristische overnachtingen (15 miljoen toeristen voor een gemiddeld verblijf van 8,5 dagen), dan is het totale aantal overnachtingen 948 miljoen en is het overnachtingspercentage 13,3%. Hmm.

Dadelijk een opmerking; die 13% concentreren zich voor een groot deel op specifieke plekken op de eilanden. Maar die plekken zijn door de lokale economie en -zeker!- door de overheid gestimuleerd, om gedurende decennia steeds meer toeristen te ontvangen.

Uiteraard: dit is maar een deel van de “toerismefobia” discussie. Maar het toont wel aan dat de materie ingewikkeld is, dat er ruimte is voor nuance en dat het debat dan ook best de kretologie en het sloganeske zou overstijgen.

Het toerisme zorgt in bepaalde delen van de wereld voor overlast. En daar moeten alle betrokken spelers oplossingen voor vinden. Maar de toerisme industrie mag zich niet zomaar laten afslachten in oververhitte, sloganeske debatten. Want niets is simpel.