Vaste gewoontes en ingeroeste zekerheden zijn moeilijk om te veranderen, zeker in de luchtvaart. Er zijn nog steeds reizigers die met nostalgie terugdenken aan de “early days” van glamour en glitter, toen het plan om je met een vliegtuig te verplaatsen slechts weggelegd was voor een kleine categorie van de bevolking. De tour operator charters waren de eerste vormen van low cost, met voor wie oud genoeg is om zich het te herinneren, minder beenruimte dan waar dan ook vandaag en met maaltijden waarvan de eetbaarheid twijfelachtig was.

Dat was toen en dit is nu.

Charters werden “vakantievluchten” met meer comfort. Low cost airlines doken op en namen met hun basisprijzen de term  “seat only” wel heel letterlijk. Dat leidde tot een vrijwel volledige democratisering van de luchtvaart. De low cost airlines leerden de bestaande “flag carriers” hoe je echt geld kan verdienen in de luchtvaart. Ze zullen het nooit toegeven, maar de klassieke luchtvaartmaatschappijen hebben véél geleerd van de budgetvliegers.

“Ancillary pricing” is daar een belangrijk onderdeel van: je betaalt een basisprijs voor een basis product en dienst, en alle extra’s betaal je. De businessclass bleef alleen op lange afstand een gouden kalf.

Transavia, de vakantievlieger van Air France-KLM, heeft vorige week de beslissing gecommuniceerd dat handbagage-trolleys vanaf nu betalend zijn. En daar was het eerste misverstand in vele media: Transavia maakt de handbagage niet betalend – kleine stukken zoals een computertas of een handtas mogen nog steeds mee, op voorwaarde dat ze onder de stoel passen.

Ze maken het wel spannend, bij Transavia: de eerste 70 trolleys mogen mee, de rest gaat onverbiddelijk de bagageruimte in – gratis, overigens. Slim gezien is de combinatie trolley-reservatie tegen betaling, én priority boarding. Theoretisch kan je nog je kans wagen – als er pakweg 60 betaalde trolleys op een vlucht zijn, kunnen de eerste 10 bij de boarding nog mee. Ik hoop dat de 71^e passagier met een trolley nooit een RWDM “die hard” is, maar dit terzijde.

Ongetwijfeld zal er kritiek weerklinken op de Transavia beslissing. Misschien zijn er wel concurrenten die het “trolley argument” in hun verkoopargumenten opnemen. Maar eerlijk: ik denk dat na dit zomerseizoen velen zullen volgen. Handbagage is immers een rekbaar begrip, zo blijkt op vele vluchten. Daarom heeft Transavia het over een “accessoire” (ook een nederlands woord zo blijkt) van 40x30x20 centimeter. By the way: bij Ryanair is het 40x25x20 centimeter. Ik kan niet geloven dat hier niet is over nagedacht, bij Transavia. “5 centimeter groter. Take this, Ryanair” – of een dergelijke gedachte.

Alle gekheid op een stokje: ook dit is een normale evolutie. Het is nu afwachten, hoe carriers als Vueling maar ook TUI fly zullen reageren.

Transavia krijgt alvast de prijs voor eerlijkheid: het gaat om de centen. Zo klinkt het: “De wijziging van beleid is nodig omdat we kampen met almaar hogere kosten, nog los van onze vlootvernieuwing. Zo moeten we bijvoorbeeld steeds meer betalen voor uitstootrechten en lopen onderhoudskosten op.”

Kijk, dat vind ik nu verfrissend. Op het einde moet de rekening kloppen. En dan sneuvelen er sommige vaste gewoontes. Fair enough.